Stalowo–mosiężny ekspres syczy i bulgoce. Przez szczelinę staroświeckiej machinerii tryska wąski strumień pary; chwilę później malutka filiżanka smolistego napoju ląduje na naszym stoliku. Każdy mieszkaniec Neapolu, czy to we własnym domu czy, tak jak my w jednej z niezliczonych kawiarenek, właśnie od kawy zaczyna swój dzień. Jest rzeczywiście pyszna. Aromatyczna, czarna i bardzo gorąca. – Jak lawa – mówią neapolitańczycy. Tu, gdzie z każdego niemal miejsca widać potężne cielsko Wezuwiusza, nie można mieć innego skojarzenia. Wulkan jest wciąż aktywny. Wprawdzie od 1944 roku piekielna góra odpoczywa, ale nikt nie jest pewny, czy można się z tego powodu jeszcze cieszyć. Im dłuższy okres uśpienia tym gwałtowniejsze jest przebudzenie. Tragedia pobliskich starożytnych miast Herkulanum i Pompei, które 24 sierpnia 79 roku naszej ery wskutek potężnej erupcji zostały zalane przez strumienie błota i lawy zasypane opadającym wulkanicznym popiołem, stanowią wciąż aktualną przestrogę. Starożytni mieszkańcy nie zdawali sobie sprawy z zagrożenia. Wulkan ze swymi żyznymi urzekającymi zielenią traw i oliwnych gajów stokami jawił im się, jako jedna z okolicznych gór, zaciszny zakątek Bachusa, gdzie dojrzewają najsłodsze winogrona. Wprawdzie nieco wcześniej, bo już w 62 roku naszej ery zadrżała tu ziemia; Posypały się tynki domów w Herkulanum; zatrzęsły się mury Neapolu (świadkiem tego był rzymski poeta i filozof Seneka), ale zbagatelizowano tę przestrogę … Czytaj dalej…